Slaaptekort is gevaarlijk – 10 redenen
Het is bekend dat de gemiddelde slaapduur korter is dan ooit tevoren. Hier en daar horen we zinnen als de dag is te kort, 7 uur slaap is luxe, je kunt slapen als je dood bent. Maar niet iedereen beseft dat het gebrek aan voldoende slaapherstel zeer ernstige gevolgen kan hebben – van psychische tot een scala aan gezondheidsproblemen. Hier zijn de 10 meest voorkomende gevolgen van onvoldoende slaap.
1. Kanker en erfelijke ziekten
Het gebrek aan herstel tijdens de nacht verstoort de normale genetische activiteit. Slechts één week met minder dan zes uur slaap leidt tot het niet functioneren van ongeveer 700 genen – waaronder diegenen die verantwoordelijk zijn voor ons immuunsysteem en die ons stressniveau reguleren. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat deze mensen vooral vatbaar zijn voor darm- en borstkanker.
2. Maag-darmproblemen
Maar voordat slaaptekort leidt tot darmkanker, veroorzaakt het meestal chronisch-inflammatoire darmziekten (CID), meestal in de dunne of dikke darm. Dit is het geval bij 15% van de bevolking in de VS en draagt zo bij aan een toenemende ernst van gevolgziekten, zoals de ziekte van Crohn. Patiënten met deze aandoening lopen twee keer zoveel risico op een terugval als het hen niet lukt lang en diep genoeg te slapen.
3. Diabetes
Slaapproblemen hebben een grote invloed op onze stofwisseling. Zonder slaap hebben we de neiging meer en ongezonder te eten. We grijpen naar calorierijke producten, zoals vette snacks en snoep, om zo snel mogelijk energie binnen te krijgen. Het risico op diabetes stijgt sterk wanneer ons lichaam met zo'n chaos te maken heeft. De eerste reactie is meestal insulineresistentie (prediabetes) en later diabetes type
4. Hartziekten
Volgens een studie uit 2012, uitgevoerd door het team van professor B. Faraut, hebben mensen die vier uur of minder per dag slapen een aanzienlijk hogere hartslag dan degenen die zeven of acht uur slapen. Daarnaast werden vaker hartaanvallen waargenomen en werden klachten over pijn op de borst zelfs twee keer zo vaak geregistreerd als bij personen zonder slaapproblemen. Op de lange termijn leidt chronisch slaaptekort dus tot een tweemaal verhoogd sterfterisico.
5. Verminderde immuniteit en frequente infecties
Onze natuurlijke afweermechanismen hebben het al zwaar genoeg met verschillende micro-organismen – zonder ook nog eens chronische slaapproblemen te moeten doorstaan. Slechts één slapeloze nacht is al genoeg om ziek te worden! Het is bewezen dat mensen die kort slapen tot wel drie keer vaker verkouden worden dan mensen die een herstelcyclus van 8 uur aanhouden. Effectieve slaap is de beste preventie tegen infecties en ziekten die met het immuunsysteem te maken hebben.
6. Ongecontroleerde gewichtstoename
Slaaptekort beïnvloedt onze stofwisseling en leidt tot diabetes. Hormonale onevenwichtigheden kunnen gemakkelijk tot obesitas leiden, omdat onze eetlust toeneemt. Onvoldoende slaap verstoort de afscheiding van ghreline en leptine, verhoogt de eetlust en onderbreekt het verzadigingsgevoel. Als gevolg daarvan eten we meer en bewegen we minder. Het probleem begint bij minder dan zes uur slaap per dag.
7. Lage libido
Professoren van de University of Chicago hebben ontdekt dat het testosteronniveau bij mannen aanzienlijk daalt als ze minder dan vijf uur per dag slapen. Na een week onvoldoende slaap daalt het hormoonniveau zelfs met 15%! De ondervraagde mannen klaagden ook over ongemak en een dalende stemming. Geen wonder dat ze weinig tot geen behoefte aan seks voelden.
8. Irritatie en verwardheid
Al na één slapeloze dag worden we prikkelbaar, onbeleefd en traag. Na drie dagen ervaren we al regelmatiger stemmingswisselingen – van prikkelbaarheid en somberheid tot plotselinge opwinding en overijver. We worden ook minder empathisch, doordat we niet alleen geen behoefte voelen om anderen te helpen, maar hen ook niet begrijpen. Bovendien hebben we ernstige problemen met concentreren en focussen. Na een paar dagen slaaptekort nemen we risicovollere beslissingen.
9. Hallucinaties
De grens tussen slapen en wakker zijn is erg vaag. Oppervlakken beginnen te fluctueren. Vreemde karakters verschijnen en verdwijnen. Er kunnen ook auditieve illusies optreden: we denken dat we onze telefoon horen rinkelen of dat iemand op de deur klopt. Veel mensen ervaren het "hat-symptoom", bijvoorbeeld een drukgevoel rond het hoofd dat lijkt op het dragen van een hoed. Dit is een zeer gevaarlijke toestand, vooral als we sterke vermoeidheid voelen, bijvoorbeeld wanneer we urenlang autorijden.
10. Geheugenproblemen
264 uur en 12 minuten (11 dagen) – dit is het recordaantal slapeloze nachten. Randy, die aan het experiment deelnam, werd na afloop van de test gevraagd een eenvoudige rekensom op te lossen. Hij moest stap voor stap het getal 7 aftrekken van 100. Plots stopte hij bij 65 en... hij vergat wat hij moest doen. Geheugenproblemen treden veel eerder op dan na 11 slapeloze nachten. Twee slechte nachten zijn al genoeg om moeite te hebben eenvoudige dingen te onthouden.
Bron: Sleep magazine, National Sleep Foundation